55 YAŞINDAN SONRA DEMANS RİSKİ %42
Araştırmaya göre, ABD'de 55 yaşından sonra herhangi bir bireyin demans geliştirme riski %42 olarak hesaplandı. Bu oran, önceki çalışmalarda bildirilen rakamların iki katından fazla. Kadınlarda bu risk %48’e kadar yükselirken, erkeklerde %35 olarak kaydedildi. Kadınlardaki bu farkın, genellikle erkeklerden daha uzun yaşam sürelerinden kaynaklandığı belirtiliyor.
DEMANS RİSKİ NEDEN ARTIYOR?
Çalışmanın öne sürdüğü nedenler arasında şunlar yer alıyor:
- Yaşlanan nüfus: ABD'de şu an 65 yaş üstü yaklaşık 58 milyon kişi bulunuyor ve bu sayı hızla artıyor.
- Genetik faktörler: APOE4 geninin belirli bir varyantına sahip bireylerde demans riski %45 ila %60 arasında.
- Sağlık sorunları: Yüksek tansiyon, diyabet, obezite, sağlıksız beslenme ve egzersiz eksikliği gibi faktörler de riskin artmasına neden oluyor.
- Irksal eşitsizlikler: Siyah bireylerde demans riskinin beyaz bireylere oranla daha yüksek olduğu görüldü.
SİYAH TOPLULUKLARDA ORANLAR 3 KATINA ÇIKABİLİR
Araştırmacılar, demans vakalarının önümüzdeki 40 yılda beyaz bireyler arasında iki katına çıkmasını beklerken, siyah topluluklar arasında bu oranın üç katına çıkabileceğini öngörüyor. Bu farkın, sağlık hizmetlerine erişim ve sosyoekonomik koşullardaki eşitsizliklerden kaynaklandığı belirtiliyor. Uzmanlar, siyah topluluklarda eğitim ve beslenme politikalarının iyileştirilmesinin bu riski azaltabileceğini savunuyor.
2060 YILI: YILDA 1 MİLYON YENİ VAKA BEKLENİYOR
2025 yılı itibarıyla ABD'de yılda yaklaşık 500.000 yeni demans vakası görüleceği tahmin ediliyor. Ancak bu rakamın 2060 yılına kadar iki katına çıkarak yılda 1 milyon yeni vakaya ulaşması bekleniyor. Demansın, hafıza kaybı, konsantrasyon güçlüğü ve yargılama sorunları gibi belirtilerle bireylerin yaşam kalitesini ciddi şekilde etkilediği biliniyor.
SAĞLIK POLİTİKALARINA ACİL DÜZENLEME ÇAĞRISI
NYU Langone Sağlık’tan Dr. Josef Coresh, demansın toplum üzerindeki yükünü azaltmak için sağlık politikalarının derhal yeniden düzenlenmesi gerektiğini belirtti. Coresh, “Demans vakalarındaki bu patlama, sağlık sistemine büyük bir yük getirecek. Sağlık politikası yapıcılarının, hastalıkların şiddetini en aza indirecek stratejiler geliştirmesi gerekiyor,” dedi.
RİSKİ AZALTMAK İÇİN ÖNERİLER
Demans riskini azaltmak için önerilen adımlar şunlardır:
- Kan basıncını kontrol altında tutmak.
- Diyabet ve obeziteyi önlemek.
- Sağlıklı beslenme ve düzenli egzersiz alışkanlıkları geliştirmek.
- İşitme kaybına erken müdahale: Araştırmalar, işitme cihazı kullanımının demans riskini düşürdüğünü gösteriyor.
YAŞAM BOYU RİSK VE SONUÇLAR
Araştırma, yaşam boyu demans riskini daha önceki çalışmalardan çok daha geniş bir perspektifle ele alarak, sağlık kayıtlarının eksikliklerini ve ırksal eşitsizlikleri ortaya koydu. Johns Hopkins Üniversitesi’nden Dr. Michael Fang, “Bu sonuçlar, demansın yalnızca bireyler için değil, toplumun tamamı için bir tehdit olduğunu gösteriyor,” dedi.
Dergi Referansı :
- Michael Fang, Jiaqi Hu, Jordan Weiss, David S. Knopman, Marilyn Albert, B. Gwen Windham, Keenan A. Walker, A. Richey Sharrett, Rebecca F. Gottesman, Pamela L. Lutsey, Thomas Mosley, Elizabeth Selvin, Josef Coresh. Yaşam boyu risk ve demansın tahmini yükü . Nature Medicine , 2025; DOI: 10.1038/s41591-024-03340-9
